Làm sao để bổ sung canxi cho bà bầu đúng và hiệu quả là thắc mắc của rất nhiều mẹ bầu. Bổ sung canxi đầy đủ không chỉ giúp bé phát triển hệ xương răng vững chắc ngay từ khi còn trong bụng mẹ, mà còn giúp mẹ bầu phòng ngừa tiền sản giật, giảm đau lưng và tê tay chân, nhức mỏi. Trong bài viết dưới đây, omnghen.vn sẽ chia sẻ với mẹ cách bổ sung canxi hiệu quả để mang lại thật nhiều lợi ích cho thai kỳ.

1. Tác dụng của canxi đối với bà bầu

Canxi là khoáng chất có hàm lượng lớn nhất trong cơ thể người, chủ yếu tập trung ở xương và răng. Canxi giữ vai trò vô cùng quan trọng đối với nhiều hoạt động của cơ thể, như tạo xương, co cơ, đồng thời điều hòa hoạt động của các enzyme và nội tiết trong cơ thể.

Đối với bà bầu, canxi còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng hơn thế. Canxi là vi chất không thể thiếu cho sự phát triển của thai nhi và cho sức khỏe của mẹ trong suốt thai kỳ.

Những lợi ích mẹ bầu nhận được khi bổ sung đầy đủ canxi là:

• Giúp tăng cường quá trình khoáng hóa xương ở thai nhi, cho hệ xương, răng của bé toàn diện.

• Duy trì nhịp tim đều đặn và ổn định các hoạt động chuyển hóa trong cơ thể.

• Tham gia điều hòa chức năng đông máu, tạo điều kiện cho quá trình đông máu diễn ra tự nhiên.

• Là nguyên liệu cần thiết để sản xuất sữa mẹ.

• Bảo vệ hệ xương, răng của mẹ, phòng tránh tình trạng loãng xương, xốp xương, xương yếu dễ gãy khi về già.

• Giảm nguy cơ tiền sản giật, ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp thai kỳ.

• Giảm sự co bóp của cơ trơn tử cung và ngăn ngừa chuyển dạ sinh non ở mẹ bầu không bổ sung đủ canxi.

Tác dụng của canxi đối với bà bầu

2. Thiếu canxi ở bà bầu

Ngược lại, nếu không được bổ sung đầy đủ canxi, mẹ bầu và thai nhi sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ về sức khỏe như trẻ nhẹ cân, kém phát triển, sinh hoạt của mẹ bị đảo lộn vì những triệu chứng khó chịu mà thiếu canxi mang lại.

2.1. Dấu hiệu thiếu canxi ở mẹ bầu

Khi bị thiếu canxi, mẹ bầu thường có các biểu hiện như: mệt mỏi, đau lưng và đau nhức xương khớp, đau răng và sâu răng, tê tay chân, chuột rút về đêm gây mất ngủ, móng và tóc dễ bị gãy rụng.

Thai nhi có mẹ bị thiếu canxi thường có các biểu hiện như: nhẹ cân, xương ngắn, chậm phát triển. Các biểu hiện này thường chỉ nhận biết được khi mẹ đi siêu âm. Ngoài ra, sau khi sinh bé còn có nguy cơ cao bị còi xương, khò khè bẩm sinh và dị dạng xương.

2.2. Nguyên nhân thiếu canxi ở mẹ bầu

Có nhiều nguyên nhân gây thiếu canxi ở mẹ bầu, mẹ cần nhận biết được nguyên nhân gây thiếu canxi cho mình, từ đó lựa chọn phương án xử trí phù hợp.

Giảm mật độ khoáng xương khi mang thai

Nghiên cứu cho thấy, phụ nữ mang thai có mật độ khoáng xương giảm đáng kể tại các vị trí trọng yếu của bộ xương như cột sống, xương hông, cổ xương đùi,... Đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ 3 của thai kỳ, do sự gia tăng canxi huy động từ mẹ sang thai nhi.

Tỷ lệ mất xương trong thai kỳ lớn hơn tỷ lệ mất xương hàng năm ở phụ nữ tiền mãn kinh.

Nhu cầu canxi của mẹ bầu tăng cao trong thời kỳ mang thai

Trong toàn bộ thai kỳ, thai nhi có nhu cầu tích lũy 30g canxi. Do đó, mẹ bầu vừa phải bổ sung đủ canxi cho cơ thể, vừa phải bổ sung thêm canxi để cung cấp cho thai nhi phát triển. 

Nhu cầu canxi mỗi ngày của thai nhi dao động trong khoảng từ 200-330mg. Kết hợp với nhu cầu của cơ thể mẹ, mẹ bầu cần bổ sung đủ 800-1500mg mỗi ngày trong 9 tháng mang thai, và cả trong giai đoạn sau sinh.

Nhu cầu canxi của mẹ bầu tăng cao trong thời kỳ mang thai

Chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ canxi theo nhu cầu

Với nhu cầu canxi của một người bình thường, nguồn canxi từ thực phẩm tự nhiên hoàn toàn có thể đáp ứng đủ. Tuy nhiên với đối tượng có nhu cầu canxi cao như mẹ bầu, việc chỉ bổ sung canxi qua thực phẩm là không đủ. Mẹ cần được bổ sung thêm canxi bằng viên uống.

Bên cạnh đó, mẹ bầu từng áp dụng chế độ ăn kiêng không lành mạnh trước khi mang thai cũng có nguy cơ bị thiếu canxi cao hơn người bình thường.

Sử dụng thuốc làm cản trở khả năng hấp thu canxi

Một số thuốc và thực phẩm chức năng có tương tác với canxi ở dạ dày và ruột, tạo ra các phức hợp khó tan hoặc làm giảm thời gian canxi lưu tại đường ruột, từ đó làm giảm khả năng hấp thu canxi.

Có thể kể đến các nhóm thuốc và thực phẩm chức năng như: sắt, kháng sinh tetracyclin, thuốc chống co giật, thuốc nhuận tràng,...

Nguyên nhân do bệnh lý

Một số bệnh lý làm suy giảm khả năng hấp thu canxi, giảm nồng độ canxi máu, từ đó làm tăng nguy cơ bị thiếu canxi ở mẹ bầu.

• Suy tuyến cận giáp

• Suy thận

• Ung thư

• Viêm tụy và nhiễm trùng

• Phẫu thuật

2.3. Điều trị thiếu canxi ở mẹ bầu

Hầu hết các mẹ bầu đều có triệu chứng của thiếu canxi nhẹ. Do đó, mẹ cần chú trọng bổ sung canxi qua thực phẩm giàu dinh dưỡng, kết hợp với viên uống bổ sung theo liều lượng khuyến nghị.

Đối với mẹ bầu có triệu chứng thiếu canxi nặng, mẹ cần đi khám ngay để tìm ra nguyên nhân. Bác sĩ sẽ cho mẹ bổ sung canxi phù hợp với tình trạng hiện tại, kết hợp với điều trị giải quyết nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu canxi đó.

Điều trị thiếu canxi ở mẹ bầu

3. Bổ sung canxi cho bà bầu đúng cách

Để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ thư thái - bé lớn nhanh, bà bầu cần bổ sung canxi đúng thời điểm, với hàm lượng phù hợp để phòng ngừa tình trạng thiếu canxi. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần lựa chọn loại canxi phù hợp để tối ưu hóa khả năng hấp thu, tránh gặp tác dụng phụ.

3.1. Nhu cầu canxi cho bà bầu

Nhu cầu canxi của mẹ bầu trong và sau thai kỳ được thể hiện trong bảng sau:

Giai đoạn	Nhu cầu khuyến nghị (mg/ngày)
3 tháng đầu	800
3 tháng giữa	1000
3 tháng cuối	1200-1500
Sau sinh	1500

Nhu cầu khuyến nghị canxi cho bà bầu (mg/ngày)

Nhu cầu canxi của mẹ bầu tăng dần từ đầu đến cuối thai kỳ, nhằm đáp ứng cho nhu cầu phát triển hệ xương, răng của em bé. Để bổ sung đủ hàm lượng canxi theo khuyến nghị này, mẹ bầu cần kết hợp bổ sung canxi thông qua cả thực phẩm tự nhiên và viên uống.

Nhiều mẹ bầu cho rằng chỉ cần bổ sung canxi trong thai kỳ là đủ. Đây là một quan niệm hoàn toàn sai lầm. Bởi chính giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ và 6 tháng sau sinh mới là giai đoạn bà bầu cần nhiều canxi nhất.

Sau sinh, canxi sẽ được tiết qua sữa mẹ cho con. Ước tính trong 6 tháng sau sinh, tổng lượng canxi tiết qua sữa mẹ là 34g. Do vậy, nếu không được bổ sung đủ canxi, mẹ dễ gặp các tình trạng như đau nhức, tê mỏi, thậm chí là co quắp chân tay, co giật.

3.2. Bà bầu nên bổ sung canxi vào tháng thứ mấy?

Mẹ bầu luôn có nhu cầu được bổ sung đầy đủ canxi trong suốt thai kỳ, ngay từ những tháng đầu tiên. 

Tuy nhiên trong 3 tháng đầu, nhu cầu canxi của mẹ còn khá thấp, chỉ 800mg mỗi ngày. Do đó, nếu chưa có dấu hiệu thiếu canxi, mẹ hoàn toàn có thể đảm bảo nhu cầu canxi của mình bằng cách ăn đa dạng các loại thực phẩm.

Kể từ tháng thứ 4, nhu cầu canxi của mẹ bắt đầu tăng cao. Nếu chỉ bổ sung bằng thực phẩm thì rất khó để đáp ứng đủ nhu cầu. Bên cạnh đó, 3 tháng giữa cũng là giai đoạn nhiều mẹ bầu bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như tê mỏi, buồn tay chân, đau lưng, đau háng. Khi các dấu hiệu này bắt đầu xuất hiện, mẹ nên bổ sung canxi bằng viên uống ngay để tránh tình trạng khó chịu kéo dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Bà bầu nên bổ sung canxi từ tháng thứ mấy

3.3. Cách lựa chọn canxi cho bà bầu tốt nhất

Canxi là một trong những dưỡng chất khó hấp thu. Khả năng hấp thu canxi của cơ thể phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, như:

• Dạng canxi, canxi có nguồn gốc tự nhiên chính là dạng canxi dễ hấp thu nhất.

• Các thành phần phối hợp để hỗ trợ khả năng hấp thu canxi như vitamin D3, vitamin K2, các nguyên tố vi lượng như Mg, Zn, Se...

• Tương tác của canxi với thức ăn, đồ uống và thuốc khác.

Để lựa chọn canxi cho bà bầu tốt nhất, mẹ nên lựa chọn loại canxi có các yếu tố sau:

• Canxi có nguồn gốc tự nhiên, đặc biệt là canxi từ tảo biển và san hô. Dạng canxi này có khả năng hòa tan cao hơn canxi vô cơ, giúp tăng cường khả năng hấp thu canxi ở dạ dày và ruột.

• Canxi có kết hợp với vitamin D3, vitamin K2 và các yếu tố vi lượng như magie, kẽm, selen. Các yếu tố vi lượng này có nhiều trong sinh vật biển, đóng vai trò kích hoạt enzyme hấp thu canxi. Vitamin D3 và vitamin K2 giúp tăng cường khả năng hấp thu canxi từ ruột vào máu, đưa canxi trong máu gắn vào tủy xương.

4. Thực phẩm bổ sung canxi cho bà bầu

Bổ sung canxi từ thực phẩm là cách thức bổ sung canxi dễ dàng, thuận tiện và an toàn nhất. Vừa giúp mẹ phòng ngừa được tình trạng thiếu canxi khi mang thai, vừa giúp khung xương của bé phát triển toàn diện.

Có 2 nguồn thực phẩm bổ sung sung canxi cho bà bầu. Thứ nhất là bổ sung canxi từ thực phẩm tự nhiên, thứ hai là sử dụng viên uống thực phẩm chức năng.

Thực phẩm bổ sung canxi cho bà bầu

4.1. Ăn gì bổ sung canxi cho bà bầu

Top các thực phẩm giàu canxi cho bà bầu đó là:

• Sữa và các chế phẩm từ sữa

• Tôm, cua, tép đồng

• Các loại ốc

• Các loại cá biển

• Các loại trứng

• Các loại đậu

• Tảo biển và chế phẩm từ tảo biển

• Các loại quả giàu canxi như: chuối, cam, sung, kiwi…

4.2. Viên uống bổ sung canxi cho bà bầu

Bổ sung canxi bằng viên uống là lựa chọn được nhiều mẹ bầu tin tưởng bởi tính tiện dụng và an toàn. Bằng việc sử dụng viên uống, mẹ vừa kiểm soát được lượng canxi đưa vào cơ thể mà lại không phải ăn quá nhiều. Bên cạnh đó, viên uống bổ sung canxi còn là giải pháp cho các mẹ bầu không dung nạp được sữa hay bị dị ứng với hải sản.

Khi lựa chọn viên uống bổ sung canxi cho bà bầu, mẹ nên chú ý đến các yếu tố sau:

• Về hàm lượng: mẹ nên lựa chọn viên uống canxi có hàm lượng tương ứng với nhu cầu được khuyến nghị, nhưng cũng không vượt quá ngưỡng dung nạp cho một lần uống (500mg canxi nguyên tố với mỗi lần uống).

• Về thành phần: mẹ nên chọn viên uống có thành phần là canxi tự nhiên, kết hợp với vitamin D3, K2 và các nguyên tố vi lượng khác để tối ưu hóa khả năng hấp thu canxi, tránh các tác dụng phụ như táo bón, nóng trong.

• Về nguồn gốc xuất xứ: hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại canxi, mẹ nên lựa chọn dòng sản phẩm có xuất xứ rõ ràng và có giấy phép lưu hành của Bộ Y tế để đảm bảo về mặt chất lượng.

Hiện nay, Aplicaps Menacal là một trong những loại canxi D3K2 tự nhiên cho bà bầu được rất nhiều chuyên gia khuyên dùng.

Aplicaps Menacal - Canxi D3K2 tự nhiên cho mẹ bầu

Canxi Menacal với công thức ưu việt 3 tác động giúp hấp thu tối đa lượng canxi cần thiết cho cơ thể, không lo gây táo bón, không lắng đọng.

• Canxi tự nhiên: Canxi tảo đỏ, canxi san hô giúp hình thành hệ xương ở bé và ngăn ngừa mất xương ở mẹ.

• Nhóm khoáng chất: Kẽm, Magie, Selen kích hoạt & hoạt hóa enzym hấp thu canxi.

• Nhóm vitamin K2 & vitamin D3 giúp vận chuyển canxi đến đích (hay đến tế bào xương).

Để tìm hiểu thêm về sản phẩm, mẹ hãy liên hệ ngay đến số hotline 1900 636 985 để được các dược sĩ chuyên môn tư vấn.

5. Lưu ý khi uống canxi cho bà bầu

Khi bổ sung canxi, mẹ bầu cần lưu ý những điều sau:

• Trong một lần uống, cơ thể chỉ hấp thu được tối đa 500mg canxi nguyên tố, do đó mẹ bầu nên chia nhỏ liều uống để không vượt quá ngưỡng hấp thu này.

• Nên uống canxi vào buổi sáng, sau ăn khoảng 1 giờ để tránh canxi tương tác với thức ăn, việc uống canxi vào buổi sáng còn giúp mẹ bầu tận dụng ánh nắng mặt trời, tổng hợp vitamin D để tăng cường hấp thu canxi.

• Thai phụ có nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ nên hạn chế bổ sung chế phẩm canxi chứa đường, đặc biệt là canxi dạng nước.

• Sắt và canxi có tương tác với nhau trong đường ruột, do vậy mẹ cần tránh bổ sung 2 viên uống này đồng thời. Nếu mẹ đang dùng cả 2 loại viên uống này, mẹ nên uống cách nhau ít nhất 2 giờ.

• Không nên bổ sung canxi khi vừa ăn các thực phẩm như socola, cacao, trà xanh... Canxi tương tác với các thực phẩm này, gây tình trạng khó tiêu, táo bón.

• Nếu cần bổ sung canxi dưới dạng thuốc, bà bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Bởi canxi dạng thuốc có hàm lượng cao, vượt quá giới hạn bổ sung thông thường, do đó đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ về y khoa.

Trên đây là cách bổ sung canxi cho bà bầu đúng và hiệu quả. Mong rằng qua bài viết này, mẹ đã hiểu rõ được vai trò cũng như cách bổ sung canxi cho thai kỳ, từ đó xây dựng cho mình một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và khoa học.

Omnghen.vn chúc mẹ thai kỳ khỏe mạnh và bình an!

Dược sĩ Tú Oanh

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5561751/ 

2. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/85120/9789241505376_eng.pdf 

3. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/pregnancy-health-wellness/calcium-in-pregnancy/